Κατάχρηση ψυχοφαρμάκων

Η κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων είναι ένα μεγάλο κοινωνικό και ιατρικό πρόβλημα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Μία από τις κατηγορίες φαρμάκων που γίνεται συχνά κατάχρηση είναι οι βενζοδιαζεπίνες, μια οικογένεια φαρμάκων με αγχολυτικές και υπνωτικές ιδιότητες, τα σύγχρονα ηρεμιστικά (π.χ. zanax). Τα φάρμακα αυτά μπορεί να προκαλέσουν εξάρτηση και σύνδρομο στέρησης όταν κάποιος τα λαμβάνει καθημερινά και σε μεγάλες ποσότητες. Αποτελεί μια μορφή εξάρτησης που εύκολα απενοχοποιείται μιας και συνοδεύεται από την απλοϊκή σκέψη «εφόσον μου τα δίνει ο γιατρός είναι καλά…». Ωστόσο τις περισσότερες φορές ο λήπτης ή ασθενής διαισθάνεται την ανάγκη να διαχειριστεί την κατάσταση αυτή και τότε είναι που χρειάζεται την κατάλληλη καθοδήγηση και εκπαίδευση από εξειδικευμένο στις εξαρτήσεις θεραπευτή  ώστε να την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.

Ψυχοφάρμακα. Κατηγορίες

Τα είδη των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τις ψυχικές διαταραχές και ασθένειες είναι πολλά και ο κατάλογος διευρύνεται συνεχώς. Ωστόσο η σωστή πληροφόρηση γύρω από τη δράση τους και τα πιθανά οφέλη τους για τον ανθρώπινο οργανισμό είναι ελλιπής και πολλές φορές διαστρεβλωμένη. Ας αναφέρουμε παρακάτω ορισμένες κατηγορίες των φαρμάκων αυτών, τις πιο δημοφιλείς στις οποίες καλό είναι να εφιστήσουμε την προσοχή μας.

Τα αγχολυτικά

Τα φάρμακα αυτά συστήνονται από το γιατρό προκειμένου να μειώσουν το άγχος το οποίο μπορεί να συνοδεύει ορισμένες ψυχικές διαταραχές όπως για παράδειγμα αγχώδεις καταστάσεις, φοβίες κλπ. Μπορούμε να τα συναντήσουμε και με τον επιστημονικό όρο βενζοδιαζεπίνες. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε δύο πράγματα σε σχέση με την λήψη αυτών των φαρμάκων. Το πρώτο είναι ότι ο γιατρός μας τα χορήγησε πιθανότατα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, μέσα στο οποίο καλό είναι να λάβουμε για το πρόβλημά μας όχι μόνο φαρμακολογική αλλά και ψυχοθεραπευτική υποστήριξη προκειμένου να εντοπίσουμε ή και να εξαλείψουμε τις πηγές του άγχους μας. Τότε και μόνο τα φάρμακα αυτά μπορούν σταδιακά να διακοπούν.

Το δεύτερο είναι ότι η αλόγιστη χρήση των φαρμάκων αυτών μπορεί να επιφέρει εθισμό και εξάρτηση από αυτά , οπότε στην περίπτωση της απότομης διακοπής τους μπορεί να βιώσουμε κάποια συμπτώματα για τα οποία πρέπει αν είμαστε ενημερωμένοι.

Τα αντικαταθλιπτικά

Τα φάρμακα αυτά όπως προκύπτει και από την ονομασία τους χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κατάθλιψης, μια από τις πιο δημοφιλείς δύσκολες ψυχικές καταστάσεις που βιώνουν αρκετοί άνθρωποι στις μέρες μας. Τα αντικαταθλιπτικά δεν συνηθίζονται από τον οργανισμό οπότε δε μπορούν να δημιουργήσουν εξάρτηση. Μπορούν να βελτιώσουν το αρνητικό συναίσθημα το οποίο προκαλείται από πληθώρα σκέψεων και να δώσουν το χρόνο στον πάσχοντα να επεξεργαστεί με τη βοήθεια ψυχοθεραπευτή την ψυχική του κατάσταση. Δεν είναι φάρμακα τα οποία μπορούμε να καταναλώνουμε εσαεί «για να φτιάξουμε το κέφι μας». Λαμβάνοντας ψυχοθεραπευτική βοήθεια θα καταφέρουμε να ενεργοποιήσουμε φυσικούς τρόπους πέρα των φαρμάκων για την βελτίωση της διάθεσής μας.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι άνθρωποι που λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα αντικαταθλιπτική αγωγή και αισθάνονται την ανάγκη να την διακόψουν διότι θεωρούν ότι δεν υφίστανται πλέον στη ζωή τους οι ψυχολογικοί λόγοι για την λήψη της, καταλαμβάνονται από φόβο, ενοχή και αβεβαιότητα. Σκέφτονται διαρκώς ότι αν διακόψουν το φάρμακο θα κάνουν κακό στον εαυτό τους. Για το λόγο αυτό χρειάζονται ενθάρρυνση και υπεύθυνη καθοδήγηση από ειδικό.

Τα αντιψυχωσικά

Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται σε σοβαρές ψυχικές ασθένειες και εφόσον έχει προηγηθεί διάγνωση, όπως για παράδειγμα η σχιζοφρένεια, η ψύχωση κλπ. Η ψυχοθεραπευτική βοήθεια στις περιπτώσεις αυτές είναι σημαντική και συμβάλλει στην βελτίωση της συμπεριφοράς του πάσχοντα ωστόσο δεν μπορεί να στοχεύει στην διακοπή της λήψης του φαρμάκου.

Σε γενικές γραμμές πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας από τη μια ότι τα φάρμακα μπορούν να λειτουργήσουν βοηθητικά στην αντιμετώπιση μιας ψυχικής κατάστασης εφόσον χρησιμοποιηθούν σωστά και, από την άλλη, να μην ξεχνάμε ότι οι δυνάμεις για την αλλαγή της ψυχικής μας κατάστασης βρίσκονται μέσα μας σιωπηλές και εκείνο που χρειάζεται είναι να τις δώσουμε φωνή.