Τι είναι
Οι αντίξοες εμπειρίες ζωής είναι αρνητικά γεγονότα ή καταστάσεις που έχει βιώσει κάποιος κατά την παιδική του ηλικία μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον το οποίο μεγάλωσε και μπορούν να επηρεάσουν, κατά την ενήλικη ζωή του, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και εντέλει την συνολική ποιότητα της ζωής του. Έχουν κατά καιρούς διεξαχθεί έρευνες που στόχευαν να ταυτοποιήσουν την πηγή προέλευσης των αρνητικών αυτών βιωμάτων που αφήνουν στο ενήλικο άτομο το ψυχολογικό τους αποτύπωμα. Οι εμπειρίες αυτές λειτουργούν ως υποβόσκουσες και μπορεί να χρωματίζουν αρνητικά την αντίληψη για τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας με σημαντικούς άλλους, την αντιμετώπιση προβλημάτων και την διάθεσή μας συνολικά.
Κατηγορίες. Από που προέρχονται
Ας δούμε ορισμένους τομείς αντίξοων εμπειριών, οι οποίοι έχουν αποτυπωθεί μέσα από απαντήσεις ενήλικων ατόμων οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις κατά την διεξαγωγή ερευνών με αυτό το θέμα.
Η σωματική και η συναισθηματική κακοποίηση. Με άλλα λόγια η άσκηση σωματικής αλλά και λεκτικής βίας από τον ενήλικα προς το παιδί.
Η σεξουαλική κακοποίηση.
Η παραμέληση της φροντίδας ενός παιδιού από τους ενήλικες κηδεμόνες του.
Η εμπειρία ενός παιδιού που βλέπει την μητέρα του να γίνεται θύμα βίας.
Όταν άτομο της οικογένειας βρίσκεται στη φυλακή.
Όταν υπάρχει κατάχρηση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών ουσιών από άτομο του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος.
Όταν μέλος της οικογένειας πάσχει από χρόνια κατάθλιψη.
Σοβαρή ψυχική νόσος σε άτομο του οικογενειακού περιβάλλοντος.
Θάνατος σημαντικού προσώπου του οικογενειακού περιβάλλοντος. Συνθήκες θανάτου.
Πως μας επηρεάζουν. Τι βοηθάει
Η βασική ιδέα είναι ότι οι δυσμενείς αυτές εμπειρίες ζωής έχουν υποστεί ανεπαρκή επεξεργασία. Βρίσκονται αποθηκευμένες ως επεισοδιακές αναμνήσεις οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν τις αντιλήψεις, τις αισθήσεις, τις πεποιθήσεις, τα συναισθήματα και τις σωματικές αντιδράσεις που συνέβησαν κατά τη χρονική εκείνη περίοδο της ζωής μας και μπορούν να ενεργοποιηθούν από τα τρέχοντα εσωτερικά και εξωτερικά ερεθίσματα, συμβάλλοντας στη συνεχιζόμενη δυσλειτουργία. Μπορεί να οδηγήσουν σε συμπτώματα τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά ( κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, πόνοι στην πλάτη). Θεραπευτικές τεχνικές για την αντιμετώπισή τους έχουν αναπτυχθεί και στοχεύουν στην επεξεργασία των εμπειριών αυτών στο εδώ και τώρα (EMDR, μέθοδος απευαισθητοποίησης μέσω οπτικού ερεθίσματος).
Η συμβουλευτική ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην ανάδυση και επεξεργασία των εμπειριών αυτών. Βέβαια πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι αυτό χρειάζεται χρόνο και συνήθως συμβαίνει μετά από μακροχρόνια ψυχοθεραπεία διότι όσο βαθύτερο είναι το ψυχικό τραύμα τόσο μεγαλύτερες ψυχολογικές άμυνες έχει αναπτύξει το άτομο ώστε να προστατευθεί από το βίωμα του πόνου. Η ανάσυρση του στρεσσογόνου γεγονότος προϋποθέτει την απόλυτη εμπιστοσύνη στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία.